Udało nam się zebrać informacje dotyczące zaangażowania woluntarystycznego w naszym kraju. Oto, jak wygląda wolontariat w Polsce –  w poszczególnych miejscach zaangażowania oraz w różnych grupach społecznych:

Miejsce zaangażowania (organizacje)

Przede wszystkim, Polacy i Polki najczęściej poświęcają swój czas na pracę społeczną w ramach:

• organizacji charytatywnych,
• komitetów rodzicielskich, rad rodziców, fundacji szkolnych lub uczelnianych bądź też innych organizacji działających na rzecz szkolnictwa i oświaty,
• związków, klubów i stowarzyszeń sportowych,
• ruchów religijnych/kościelnych, wspólnot parafialnych,
• towarzystw przyjaciół zwierząt i opieki nad zwierzętami,
• organizacji młodzieżowych, np. harcerstwa,
• stowarzyszeń artystycznych.

Rzadko zaś poświęcają czas na:

• samorządy pracownicze,
• samorządy wojewódzkie i powiatowe,
• towarzystwa przyjaźni z innymi krajami,
• stowarzyszenia i kluby kolekcjonerów,
• kluby seniorów,
• rady mieszkańców,
• organizacje kombatantów, weteranów, ofiar wojny, a najrzadziej angażują się w działania partii lub stowarzyszeń politycznych.

A Wy, w jakich organizacjach i grupach działacie? 🙂 

Kto się najbardziej i najczęściej angażuje?

Co więcej, relatywnie najwyższą aktywność społeczną w ramach organizacji obywatelskich obserwujemy wśród:

• kadry kierowniczej i specjalistów wyższego i średniego szczebla,
• uczniów i studentów,
• rolników,
• osób z wyższym i średnim wykształceniem,
• przedstawicieli średniego personelu, techników,
• pracowników administracyjno-biurowych,
• osób pracujących w instytucjach państwowych, publicznych
• osób (regularnie) uczestniczących w praktykach religijnych,
• osób o wyższych dochodach na osobę w gospodarstwie domowym,
• osób dobrze oceniających własną sytuację materialną
• mieszkańców największych miast,
• kawalerów i panien oraz osób zamieszkujących z dzieckiem,
• osób w wieku od 35 do 44 lat oraz od 15/18 do 24 lat.

Ponadto, zaangażowanie w wolontariat w ostatnich latach deklarowało także 26,3% osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności. Częściej wolontariuszami są osoby z umiarkowanym bądź lekkim stopniem niepełnosprawności (odpowiednio 28,5% i 28,2%) (GUS 2017).

Podsumowując, aktywności w organizacjach i ogólnie działalności społecznej Polaków i Polek sprzyja najczęściej:

• ponadprzeciętne zaangażowanie religijne,
• wyższe wykształcenie,
• znacząca pozycja zawodowa,
• satysfakcjonująca sytuacja materialna,
• status ucznia lub studenta oraz
• zamieszkiwanie w największych miastach.

Co więcej, osoby, które deklarowały, że w poprzednim roku pracowały nieodpłatnie na rzecz swojej społeczności lokalnej lub potrzebujących, to zarazem w zdecydowanej większości aktywni członkowie różnych organizacji obywatelskich (innymi słowy: członkowie organizacji społecznych to często wolontariusze). (GUS, Główny Urząd Statystyczny w Krakowie 2017, 2020).

Kto się najmniej i najrzadziej angażuje?

Z drugiej strony, badania wskazują, że najniższy średni poziom zaangażowania w działalność organizacji obywatelskich wykazują zaś:

• robotnicy wykwalifikowani i niewykwalifikowani,
• pracownicy usług,
• gospodynie domowe,
• osoby uzyskujące stosunkowo niskie, aczkolwiek nie najniższe, dochody per capita oraz respondenci niezadowoleni ze swojej sytuacji materialnej,
• osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz podstawowym lub gimnazjalnym,
• badani rzadko praktykujący religijnie lub wcale
• mieszkańcy wsi,
• bezrobotni,
• renciści, emeryci,
• osoby nie pracujące z powodu obowiązków rodzinnych, zwłaszcza kobiety,
• respondenci mający od 55 do 64 lat, w wieku od 25 do 34 lat oraz powyżej 65 r.ż.

Ogólnie rzecz biorąc, w ostatniej dekadzie około dwie trzecie dorosłych Polaków (57-68%) nie działa(ło) w żadnej organizacji o charakterze obywatelskim (CBOS 2012, 2016, 2018, 2020).

Mamy nadzieję, że w przyszłości jeszcze więcej osób będzie angażowało się w wolontariat. Co ważne, w dobie pandemii, ograniczonej mobilności czy nienormowanego czasu pracy wielu osób, dodatkowe możliwości działania daje e-wolontariat i wolontariat hybrydowy. Jeśli chcecie się zaangażować w wolontariat w Polsce lub jesteście organizacją, która poszukuje wolontariuszy – skontaktujcie się z nami. 🙂

Wolontariat w Polsce w świetle badań

Co istotne, systematycznie prowadzone są analizy na temat aktywności społecznej. Dzięki raportom z badań CBOS i GUS mogliśmy podsumować, jak wygląda wolontariat w Polsce. A jeśli chcecie dowiedzieć się więcej na temat wolontariatu online, zapraszamy do lektury publikacji i badań o e-wolontariacie!

Skąd czerpaliśmy informacje, czyli źródła:

CBOS, Komunikat z badań BS/16/2010, Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich w latach 1998–2010, Rafał Boguszewski (oprac.), Warszawa, luty 2010, www.cbos.pl

CBOS, Komunikat z badań BS/18/2012, Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich, Rafał Boguszewski (oprac.), Warszawa, luty 2012, www.cbos.pl

CBOS, Komunikat z badań nr 13/2016, Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich, Rafał Boguszewski (oprac.), Warszawa, styczeń 2016, www.cbos.pl

CBOS, Komunikat z badań nr 17/2018, Aktywności i doświadczenia Polaków w 2017 roku, Michał Feliksiak (oprac.), luty 2018, www.cbos.pl

CBOS, Komunikat z badań nr 29/2018, Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich, Rafał Boguszewski (oprac.), luty 2018, www.cbos.pl

CBOS, Komunikat z badań nr 20/2019, Aktywności i doświadczenia Polaków w 2018 roku, Marta Bożewicz (oprac.), luty 2019, www.cbos.pl

CBOS, Komunikat z badań nr 17/2020, Aktywności i doświadczenia Polaków w 2019 roku, Marta Bożewicz (oprac.), luty 2020, www.cbos.pl

CBOS, Komunikat z badań nr 37/2020, Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich, Marta Bożewicz (oprac.), marzec 2020, www.cbos.pl

GUS, Urząd Statystyczny w Krakowie, Sektor non-profit w 2016 r., Warszawa, Kraków 2017, stat.gov.pl

GUS, Wolontariat w 2016 r., Warszawa 2017, stat.gov.pl

GUS, Urząd Statystyczny w Krakowie, Sektor non-profit w 2018 r., Warszawa, Kraków 2020, stat.gov.pl