E-wolontariat to wolontariat w Internecie – tak najkrócej określić można to zjawisko. I choć nazwa e-wolontariat dla wielu osób wciąż jeszcze brzmi tajemniczo, to w rzeczywistości niemal każdy z nas zetknął się już z e-wolontariatem, a być może nawet, nic o tym nie wiedząc, sam został e-wolontariuszem.

Zacznijmy od początku: e-wolontariat – co to takiego?

Współcześnie, jesteśmy świadkami niezwykłego procesu: nasza aktywność w coraz większym stopniu przenosi się do świata wirtualnego. W sieci można już zapłacić rachunki, zrobić zakupy, a nawet pójść na randkę. Dotyczy to również działalności społecznej, która również w sposób coraz bardziej widoczny podbija świat wirtualny. Podobnie dzieje się z wolontariatem. Wolontariat w Internecie opiera się na takich samych wartościach, jak ten w świecie rzeczywistym: samopomoc, wsparcie, bezinteresowne działanie na rzecz drugiego człowieka. Jednocześnie, dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, może być organizowany na niespotykaną dotąd skalę, pokonując bariery czasu i przestrzeni. Znanym każdemu przykładem e-wolontariatu na ogromną skalę są internetowe encyklopedie, takie jak Wikipedia, która w całości powstała dzięki zaangażowaniu wirtualnych wolontariuszy. Przykłady można by mnożyć: każdy słyszał kiedyś o internetowych bibliotekach czy galeriach, grupach wsparcia i grupach samopomocowych, korzystał z darmowego oprogramowania, słuchał radia internetowego, czytał wiadomości na jednym z serwisów dziennikarstwa obywatelskiego czy choć raz w życiu kliknął na brzuszek Pajacyka. Wszystkie te działania łączy jedno: odbywają się w całości w świecie wirtualnym, a wolontariusze często nigdy się nie spotykają, lecz ich zaangażowanie daje wymierne efekty w rzeczywistości.

Dlaczego e-wolontariat?

Jak wiadomo, młodzi ludzie spędzają obecnie mnóstwo czasu w Internecie. Dzięki możliwościom, jakie daje Internet, projekty e-wolontariatu pozwalają łączyć na równych prawach mieszkańców małych wiosek i wielkich miast. Dlatego e-wolontariat pozwala wyrównać różnice między uczniami z wielkich metropolii i małych wiosek. Stanowi również szansę na zdobycie ciekawych doświadczeń przez uczniów niepełnosprawnych ruchowo, gdyż by zostać e-wolontariuszem, wystarczy mieć dostęp do komputera podłączonego do Internetu.

Problemem małych miejscowości jest ograniczona oferta organizacji pozarządowych. W okolicy często brakuje organizacji, w której młodzi ludzie mogliby zostać wolontariuszami, rozwijając równocześnie własne zainteresowania. E-wolontariat pozwala włączyć się w ogólnokrajowe i zagraniczne projekty, bez względu na miejsce zamieszkania. Tym samym, pozwala rozwijać zainteresowania w dowolnej dziedzinie: tworzenia stron www, programów komputerowych, wirtualnych książek, tłumaczenia, ochrony zwierząt, praw człowieka, kultury, edukacji, astronomii, muzyki i wielu innych.

E-wolontariat w edukacji

Edukacja to jeden z obszarów, w których e-wolontariat będzie rozwijał się najszybciej. Już dziś w Internecie istnieje wiele stron, zarówno polskich, jak i zagranicznych, z których na co dzień korzystają zarówno uczniowie, jak i nauczyciele. Należą do nich wspomniane już internetowe encyklopedie, a także serwisy edukacyjne czy fora dyskusyjne, stworzone dzięki zaangażowaniu wirtualnych wolontariuszy: nauczycieli i uczniów. Poniżej wymieniamy kilka inicjatyw tego typu:

• knol.google.com/k, www.pl.wikipedia.org – encyklopedie internetowe;
• www.wolnepodręczniki.pl – materiały edukacyjne przygotowywane przez nauczycieli i dostosowane do potrzeb czasów cyfrowej rewolucji. Wszystkie te materiały dostępne są za darmo, a na dodatek dzięki udostępnieniu na wolnej licencji można je bez przeszkód zmieniać i wykorzystywać do własnych potrzeb;
• www.wolnelektury.pl – biblioteka internetowa z lekturami szkolnymi. Działa od 2007 roku i udostępnia w swoich zbiorach lektury, które są zalecane do użytku przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i które trafiły już do domeny publicznej;
• www.czytamysluchajac.pl – profesjonalne nagrania tekstów literackich ze zbiorów szkolnej biblioteki internetowej Wolne Lektury dostępne na wolnej licencji Creative Commons;
• www.interklasa.pl – pierwszy w Polsce niekomercyjny portal edukacyjny, adresowany do uczniów, nauczycieli i rodziców. Jego zasoby obejmują wiele tematycznych serwisów edukacyjnych, ponad 5000 publikacji cyfrowych i artykułów oraz materiały audio-video.

Ponadto, prezentacja idei e-wolontariatu, portalu www.e-wolontariat.pl oraz udzielenie uczniom porad, jak zostać wirtualnym wolontariuszem, to  atrakcyjna propozycja scenariusza lekcji informatyki. Uczniowie zwykle dobrze wiedzą, co „piszczy” w sieci i niełatwo ich czymkolwiek zaskoczyć. Informacja o tym, że surfując po Internecie mogą czynić dobro i pomagać innym, równocześnie rozwijając swoje pasje, może okazać się dla nich atrakcyjna, a zarazem pomóc w dostosowaniu lekcji informatyki do rzeczywistych potrzeb uczniów w dobie rewolucji cyfrowej. Warto mówić o wolontariacie i zachęcić ich, by rozpoczęli swoją przygodę ze społecznym zaangażowaniem w sieci.

Zapraszamy również do wirtualnego podpisania na naszej stronie Manifestu e-wolontariatu i wzięcia udziału w zabawie: Wyślijmy Manifest do całego świata! Zachęcamy do informowania uczniów o e-wolontariacie nie tylko w ramach zajęć szkolnych, ale i za pośrednictwem gazet uczniowskich, gazetek ściennych czy radiowęzła.

Jak zostać e-wolontariuszem?

Przede wszystkim, trzeba mieć komputer z dostępem do Internetu: w domu, w szkole czy w bibliotece. Warto zastanowić się, w jakiej dziedzinie wolontariat byłby dla nas najbardziej interesujący, i pod tym kątem rozpocząć poszukiwanie organizacji. Można skorzystać z ofert dla wolontariuszy, prezentowanych w portalu www.e-wolontariat.pl. Można również wspierać strony poświęcone e-dobroczynności, czyli dobroczynności w sieci. Należą do nich m.in. strony typu www.pajacyk.pl, www.okruszek.org.pl. Przykłady podobnych inicjatyw z Polski i zagranicy również można znaleźć w portalu.

O portalu www.e-wolontariat.pl

Więcej na temat zjawiska e-wolontariatu oraz jego organizatorów w Polsce i za granicą można przeczytać w portalu www.e-wolontariat.pl. Portal powstał w wyniku pracy grupy wolontariuszy, nie jest nastawiony na zysk i nie publikuje reklam. Naszym celem jest promocja i wspieranie e-wolontariatu w Polsce oraz zmiana wizerunku Internetu i internautów. Chcemy mówić o pozytywnej stronie Internetu, zwracać uwagę na dobro obecne w sieci. Treści na portalu wciąż są wzbogacane o nowe artykuły i oferty. Serdecznie zapraszamy nauczycieli oraz uczniów!

Autorka:
Maria Wijas
Fundacja Dobra Sieć