Często, gdy mierzymy się z życiowymi wyzwaniami, nieocenioną pomocą jest możliwość porozmawiania z osobami które są lub były w podobnej sytuacji. Wsparcie rówieśnicze, czyli peer support, jest coraz częstszym elementem pracy organizacji w Polsce i na świecie, działających na rzecz różnorodnych grup – osób chorych, mniejszości, migrantów i innych. Jak skuteczne jest zatem wsparcie rówieśnicze? Czy może również być oferowane online? Na te i inne pytania odpowiadamy w niniejszym artykule.

Czym jest wsparcie rówieśnicze?

Wsparcie rówieśnicze, czyli peer support, polega na wzajemnym wsparciu emocjonalnym, społecznym, przekazywaniu sobie wiedzy, doświadczenia czy udzielaniu praktycznej pomocy w trudnej sytuacji – chorobie, uzależnieniu, czy po prostu codziennych wyzwaniach. Duża wartość takiego wsparcia pochodzi właśnie ze wspólnoty doświadczeń. Często peer support udzielane jest przez osoby które przeszły już przez daną trudną sytuację (np. wyszły z depresji), lub mają w niej większe doświadczenie niż osoba przez nie wspierana. W takim przypadku osoba wspierająca często ma również przygotowanie merytoryczne. Nie jest to jednak jedyny możliwy wariant peer support – może ono polegać również na wzajemnym wsparciu osób będących w podobnej sytuacji czy zmagających się z podobnymi problemami.

Czy wsparcie rówieśnicze jest skuteczne?

Wiele badań naukowych pokazuje skuteczność wsparcia rówieśniczego w radzeniu sobie z życiowymi wyzwaniami. W 2002 roku Mark Salzer wraz z zespołem opisał, na jak wielu płaszczyznach pomocne jest korzystanie ze wsparcia rówieśniczego. Dzięki kontaktowi z osobą która przeżyła to, przez co my przechodzimy teraz, uzyskujemy zrozumienie naszej sytuacji, konkretne porady czy wsparcie emocjonalne. Pomaga to nie tylko rozwiązywać problemy, ale także daje poczucie sprawczości, pomaga podejmować nowe działania czy otworzyć się przed innymi i poczuć komfortowo z samym sobą.

Wsparcie rówieśnicze jest nieocenione w przypadku zmagania się z chorobą. Jak czytamy na stronie projektu Pacjenci Pacjentom,

Kobiety z diagnozą raka piersi, które uczestniczyły w programach peer-support wskazywały m.in. na znaczącą poprawę w zakresie symptomów traumy, związanej z diagnozą choroby, dobrostanu emocjonalnego, poczucia własnej skuteczności w odniesieniu do choroby oraz na lepszą relację z lekarzem w stosunku do kobiet, nie uczestniczących w takiej interwencji.

Peer support jest również pomocnym narzędziem gdy zmagamy się z problemami natury psychicznej, często jeszcze niezrozumianymi i stygmatyzowanymi przez społeczeństwo. Jak pisze jedna z uczestniczek grupy wsparcia w brytyjskiej organizacji Mind,

Bardzo pomogło mi słuchanie historii innych osób. Wiem, że pasuję do tej grupy. Nie muszę udawać kogoś kim nie jestem, mogę po prostu być sobą.

Jednocześnie, warto podkreślić że wsparcie rówieśnicze nie zastępuje terapii czy leczenia farmakologicznego.

A zatem, jeśli Wasza organizacja wspiera osoby w trudnej sytuacji życiowej, warto rozważyć wprowadzenie elementów wsparcia rówieśniczego. Możliwości jest wiele: grupa wsparcia, mentoring rówieśniczy, aktywne słuchanie. Co ważne, peer support może również odbywać się online – poniżej znajdziecie przykłady takich projektów z Polski i ze świata. W przypadku wsparcia w sieci, często dodatkowym atutem jest możliwość pozostania anonimowym. Dzięki temu, więcej osób może zdecydować się na takie wsparcie.

Jakie projekty e-wolontariackie w Polsce wykorzystują wsparcie rówieśnicze?

Pacjenci Pacjentom

Aplikacja Pacjenci Pacjentom jest miejscem, gdzie można pytać o wszystko, co wiąże się z życiem z chorobą i uzyskać pomoc od innych pacjentów, którzy przez swoje doświadczenie i wypracowane sposoby na życie z chorobą, stali się “pacjentami-ekspertami”.

Jak to działa? Aplikacja oferuje bezpieczny czat, na którym mogą rozmawiać dwie osoby. Po założeniu konta w aplikacji, użytkownicy wybierają z listy swoją chorobę i tematy do rozmów. W kolejnym kroku aplikacja podpowiada im pacjentów, z którymi mogą zacząć rozmawiać. Łącząc się z ekspertem przez doświadczenie w rozmowie 1:1, pacjenci otrzymają w aplikacji zarówno wsparcie praktyczne, jak i emocjonalne. Co istotne, rozwiązanie jest bezpłatne i można z niego korzystać anonimowo.

Give and Get Help

GiveAndGetHelp.com to w pełni darmowy i anonimowy portal dla ludzi szukających pomocy i wzajemnego zrozumienia. Bezpieczna przestrzeń, gdzie wraz z innymi możesz walczyć z depresją, uzależnieniem i innymi życiowymi kryzysami. Prowadzona przez Fundację ADRA Polska GiveAndGetHelp.com to nowa odsłona znanej od lat strony GrupaWsparcia.pl, która powstała w 2018 roku i od tamtej pory wspiera aktywnie prawie 10 000 użytkowników.

GiveAndGetHelp.com oferuje rozmaite pokoje tematyczne służące wymianie myśli i doświadczeń, wspierające samorozwój oraz poprawę kondycji psychicznej. Aktywne uczestnictwo w grupie to nie tylko pomoc w rozwiązywaniu codziennych problemów, to także praca na sobą i rozwój osobisty.

Zagraniczne projekty e-wolontariackie wykorzystujące wsparcie rówieśnicze

Idea peer support jest popularna w krajach anglojęzycznych. Często wsparcie rówieśnicze oferowane jest nie tylko przez organizacje pozarządowe, ale także w szkołach czy na uniwersytetach. Poniżej przedstawiamy dwa projekty ze Wielkiej Brytanii i  Stanów Zjednoczonych, w których można uzyskać wsparcie rówieśnicze online, udzielane przez wolontariuszy.

Side by Side – wirtualna grupa wsparcia

Side by Side to platforma online prowadzona przez brytyjską organizację Mind. Dzięki tej społeczności użytkownicy mogą dzielić się swoimi problemami i uzyskać wsparcie od osób w podobnej sytuacji. Użytkownicy platformy pozostają anonimowi, a treści na platformie są codziennie moderowane przez pracowników organizacji, aby zapewnić bezpieczne środowisko. Dostęp do społeczności jest całkowicie darmowy.

Trans Lifeline – wsparcie osób transpłciowych

Trans Lifeline to organizacja działająca w Stanach Zjednoczonych, oferująca wsparcie telefoniczne dla osób transpłciowych i poszukujących. Co ważne, wolontariusze udzielający wsparcia również są osobami transpłciowymi – a zatem osoby dzwoniące mogą uzyskać wsparcie rówieśnicze od osób o podobnych doświadczeniach. Ponadto, wolontariusze pracujący na linii muszą ukończyć dedykowane szkolenie. Organizacja oferuje nie tylko wsparcie w kryzysie, ale także zachęca aby dzwonić również gdy ma się chęć po prostu porozmawiać.

Koordynujesz lub organizujesz wolontariat – mamy dla Ciebie mini-kurs o e-wolontariacie! A może szukasz e-wolontariuszy? Jeśli tak, znajdziesz ich na TuDu!

Chcesz zostać e- wolontariuszem, ale jeszcze nie wiesz jak? Wskakuj na TuDu i sprawdź dostępne zadania!