Internet otworzył nam możliwości łatwego kontaktu z osobami oddalonymi o setki lub tysiące kilometrów, wspólnego gromadzenia i udostępniania wiedzy, wymiany doświadczeń. Te możliwości są wykorzystywane do wolontariackich działań społecznych już od ponad 50 lat! W tym artykule opowiemy nieco więcej o tym, jak rozwijał się wirtualny wolontariat w Polsce i na świecie.
E-wolontariat na świecie
Za pierwszy zorganizowany projekt e-wolontariacki uznaje się Project Gutenberg, który powstał w 1971 roku. To oddolna, całkowicie wolontariacka inicjatywa digitalizacji i udostępnienia w Internecie książek znajdujących się w domenie publicznej. Projekt cały czas się rozwija, a wolontariusze dodają kolejne e-booki w wielu językach, choć warto zaznaczyć, że większość dzieł dodawanych jest w języku angielskim.
Co ciekawe, mimo tak długiej historii e-wolontariatu, sam termin “wirtualny wolontariat” (ang. virtual volunteering) został po raz pierwszy użyty niemal 15 lat później – w 1995 roku. Wówczas nowopowstała organizacja pozarządowa Impact Online z Kalifornii zaczęła zachęcać ludzi do takiej formy zaangażowania społecznego. Dwa lata później, w 1997 roku, Impact Online ruszył z projektem nazwanym Virtual Volunteering Project. Była to pierwsza inicjatywa usystematyzowania wiedzy o e-wolontariacie – w ramach projektu stworzono m.in. podręczniki pracy zdalnej czy mapowano organizacje współpracujące z wolontariuszami online. W 1998 roku organizacja zmieniła swoją nazwę na VolunteerMatch – warto podkreślić, że działa ona do dzisiaj, prowadząc portal o tej samej nazwie, łączący organizacje i wolontariuszy.
Szybko rozpoznano międzynarodowy potencjał wolontariatu i w 1999 roku ruszyła platforma NetAid.org, w ramach której e-wolontariusze mogli wspierać organizacje działające na rzecz rozwoju. Za inicjatywą tą stała Organizacja Narodów Zjednoczonych. Platforma działa do dziś jako UN Volunteers – w jej ramach można angażować się w projekty zarówno “na żywo”, jak i online. Skala tej inicjatywy jest imponująca – w 2019 liczyła sobie ponad 13 tysięcy wolontariuszy z różnych grupy społecznych – od studentów i studentki, poprzez osoby pracujące w sektorze prywatnym, po emerytów i emerytki.
Więcej o historii e-wolontariatu na świecie możecie przeczytać m.in. w Wikipedii (która również jest projektem e-wolontariackim!) oraz na stronie coyotecommunications.com.
E-wolontariat w Polsce
W Polsce pierwszym programem popularyzującym wirtualny wolontariat jest Program E-wolontariatu – tak, ten, na którego stronie czytacie ten artykuł. 😉 Program rozpoczął się od opublikowania “Manifestu e-wolontariatu” 13 listopada 2009 roku, a zatem istnieje już od ponad 13 lat. Warto podkreślić, że ta data jest symboliczna – była to 13. rocznica utworzenia pierwszej strony internetowej.
W 2015 wystartowała platforma TuDu.org.pl – największa w Polsce platforma do e-wolontariatu, dzięki której organizacje i wolontariusze mogą współpracować zdalnie. W 2021 roku przeprowadziliśmy badanie wśród aż 130 osób i instytucji zarejestrowanych na TuDu, czego efektem jest ogólnodostępna publikacja – Diagnoza e-wolontariatu i platformy TuDu.org.pl.
Gdzie szukać więcej informacji o e-wolontariacie?
Przede wszystkim, zachęcamy do lektury artykułu “Historia i rozwój e-wolontariatu: dawka wiedzy”, który w zeszłym roku opublikowaliśmy na naszym portalu. Znajdziecie tam, poza listą polskich i zagranicznych źródeł wiedzy o e-wolontariacie, także informacje o rozwoju wolontariatu online w kontekście pandemii.
Po drugie, zachęcamy do odwiedzenia największych zagranicznych portali dedykowanych e-wolontariatowi: wspomniane już wyżej VolunteerMatch i UN Volunteers, a także Catchafire, Points of Light oraz Idealist.
W Polsce jedyną stroną poświęconą w całości tematyce e-wolontariatu pozostaje nasz blog. Prowadzimy także bazę projektów e-wolontariackich, w której znajdziecie zarówno polskie, jak i zagraniczne inicjatywy.
Zachęcamy także do rejestracji na TuDu.org.pl. Platforma daje możliwość zarówno współpracy przy jednorazowych, krótkich zadaniach (np. research, tłumaczenia tekstów, zaprojektowanie logo czy ulotki), jak i nawiązania dłuższej współpracy z organizacją.
Dla organizacji pozarządowych i innych instytucji zainteresowanych e-wolontariatem prowadzimy także newsletter TuDu, w którym co miesiąc wysyłamy paczkę informacji, ciekawostek i porad o tej tematyce.
A może znacie jeszcze jakieś inne portale poświęcone e-wolontariatowi? Lub zaangażowaliście się w ciekawy projekt e-wolontariacki? Dajcie nam znać – z chęcią opublikujemy Waszą historię! 🙂
Koordynujesz lub organizujesz wolontariat – mamy dla Ciebie mini-kurs o e-wolontariacie! A może szukasz e-wolontariuszy? Jeśli tak, znajdziesz ich na TuDu!
Chcesz zostać e- wolontariuszem, ale jeszcze nie wiesz jak? Wskakuj na TuDu i sprawdź dostępne zadania!
