E-wolo_co_sie_zmienilo

Wolontariusze działają w Internecie już od ponad 20 lat. Przez ten czas bardzo wiele się zmieniło: pojawiły się media społecznościowe, dostęp do Sieci stał się bardziej powszechny, a struktura wiekowa internautów – bardziej zróżnicowana. W jaki sposób te zmiany wpłynęły na e-wolontariat?

E-wolontariat to wolontariat wykonywany w całości lub częściowo za pośrednictwem Internetu. To dzięki e-wolontariuszom w Sieci dostępne są bezpłatne zasoby edukacyjne, wolne oprogramowanie, grupy pomocowe, Wikipedia i wiele innych usług. W Polsce termin „e-wolontariat” znany jest od 2009 r., od momentu uruchomienia Programu E-wolontariatu przez Fundację Dobra Sieć. Przez ten czas przekonaliśmy się, że w polskim Internecie istnieje mnóstwo bardzo ciekawych projektów angażujących e-wolontariuszy, np. Mam to w BIPie, Hejt Alert czy Wheelmap.org.

Co zmieniło się przez ostatnie lata?

Anonimowość vs. zdjęcia

Jako pierwsi terminu „wirtualny wolontariat” zaczęli używać naukowcy z Uniwersytetu w Teksasie, którzy w latach 90. XX w. organizowali Virtual Volunteering Project. Jayne Cravens, która pracowała w tamtym czasie na Uniwersytecie w Teksasie, wspomina: Tym, co najbardziej podobało mi się w ówczesnym e-wolontariacie, był fakt, że wolontariusze w żaden sposób nie mogli być oceniani przez pryzmat swojego wieku, wagi ciała, pochodzenia etnicznego, akcentu i innych cech wyglądu – mogli być oceniani tylko przez pryzmat efektów pracy, którą wykonali. Często pracowałam na przykład z osobami niepełnosprawnymi i często nie miałam pojęcia, że dana osoba jest dotknięta jakąś niepełnosprawnością. W ówczesnym czasie komunikacja w Internecie bazowała na przesyłaniu komunikatów tekstowych. Nasza wiedza o e-wolontariuszu ograniczała się do znajomości jego pseudonimu i krótkiego opisu, bez zdjęcia, filmów i rozbudowanego profilu osobowego.

Wielu osobom przywykłym do korzystania z mediów społecznościowych obecnie ciężko wyobrazić sobie taką anonimowość. E-wolontariusze często kontaktują się z organizacją i sobą nawzajem poprzez rozmowy wideo, albo Facebooka, czy LinkedIn, dowiadując się o sobie znacznie więcej, niż wymaga tego współpraca.

Sposób i czas komunikacji

W latach 90. XX w. komunikacja z e-wolontariuszami była asynchroniczna: ludzie komunikowali się ze sobą przez e-mail lub społeczność internetową, nie będąc online w tym samym czasie. Rozwiązania zadań wolontariackich przygotowywane były offline, a następnie wysyłane do organizacji.

Obecnie zdecydowana większość komunikacji odbywa się synchronicznie: wolontariusze współpracują online w tym samym czasie, mając możliwość komunikowania się „na żywo”, a koordynatorzy wolontariatu mogą na bieżąco śledzić postęp ich pracy. 20 lat temu zalecało się, aby czas odpowiedzi na maila wysłanego przez wolontariusza nie przekraczał 48h. Dziś 48h to czas, w którym wolontariusze bardzo niecierpliwią się, czekając na odpowiedź na zadane pytanie.

Media społecznościowe zamiast e-maila

Kolejna zmiana to zmiana kanałów komunikacji. Obecnie coraz mniej osób używa e-maili jako podstawowej formy kontaktu – kiedy poznajemy nową osobę, częściej słyszymy: „Polubmy się na Facebooku!”, niż „Podaj mi adres e-mail”. Ludzie komunikują się głównie poprzez media społecznościowe, blogi, zdjęcia i wideo. Na początku współpracy z wolontariuszami warto zawsze ustalić, które kanały komunikacji wykorzystywane będą podczas waszej komunikacji. Należy jednak pamiętać, że nie wszyscy wolontariusze mogą chcieć używać swoich profili w mediach społecznościowych do kontaktu z innymi wolontariuszami lub z organizacją.

Mobilny wolontariat

Dzisiejsi e-wolontariusze nie są ograniczeni koniecznością korzystania z komputera w domu, szkole lub pracy. Mogą używać innych urządzeń (laptopa, tabletu, smartfona) podłączonych do Internetu z dowolnego miejsca. Ma to swoje plusy – e-wolontariat jest dzięki temu bardziej elastyczny i dopasowany do trybu życia wolontariusza, ale też minusy – czasem może sprawiać, że e-wolontariusz wykonuje zadania w warunkach, które nie sprzyjają należytemu skupieniu się, a to może mieć wpływ na jakość jego pracy.

Platforma do e-wolontariatu

W 2015 r. powstała też pierwsza w Polsce platforma do e-wolontariatu: TuDu.org.pl. TuDu zrzesza społeczność organizacji pozarządowych i wolontariuszy, którzy współpracują ze sobą za pośrednictwem Internetu. Na TuDu dostępna jest Baza Zadań, które można filtrować według zainteresowań (np. ekologia, edukacja, nowe technologie) i umiejętności (np. wykonywanie tłumaczeń, edycja multimediów). Wykonanie zadania z reguły nie zajmuje więcej niż 3 godziny, więc zaangażować się w nie może każdy, nawet osoby bardzo zapracowane.

Co w e-wolontariacie się nie zmieniło?

Chociaż technologia się zmienia, pewne czynniki wpływające na sukces e-wolontariatu są wciąż takie same: organizacje współpracujące z e-wolontariuszami powinny dbać o wysoką jakość i regularność komunikacji z wolontariuszami, o zlecanie im zadań, które mają realny wpływ na resztę działań prowadzonych w projekcie oraz o dzielenie się z wolontariuszami sukcesami i podkreślanie, że e-wolontariat może mieć realny, pozytywny wpływ to, co dzieje się w „realu”. Jesteśmy przekonani, że te czynniki jeszcze długo się nie zmienią, a przed e-wolontariatem rysuje się świetlana przyszłość!

 

 

 

 

 

 

 

Artykuł powstał w ramach projektu „Wolontariat z TuDu”, dofinansowanego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.

 

Zdjęcie: Pixabay, CC0

Zapisz

Zapisz